[2] .. "نظم | آنچه همه دوست دارند ولی ..."
نویسنده: #استاد_دکتر_مرتضی_آقا_تهرانی

» معیار نظمِ برنامه ها:
در تعریف نظم، عنصر «قرین قرار دادن» و «چیدن» به چشم می خورد. بنابراین در نظم، محوری لازم است که امور و کارها مانند مهره هایی بر گِردِ آن بچینیم. سؤال مهمّ این است که ما برنامه های خود را باید بر اساس چه معیار و ملاکی بچینیم؟
در پاسخ باید بگوییم که: یک محور اساسی در اینجا وجود دارد که برنامه های خود را باید با توجّه به آن بچینیم و آن «هدف» است که البته برای تأمین آن باید «نوع کار کرد برنامه» را نیز مورد توجّه قرار دهیم. با یک مثال می توان مسئله را روشن تر کرد: ما برای ساختن یک میز و یک قاب عکس، به مقداری چوب و میخ نیاز داریم، امّا نوع چوب و میخی که در هریک به کار می بریم، متفاوت است؛ زیرا هدف ما در یکی استحکام را می طلبد و در دیگری ظرافت را، و این خود می طلبد که ما کار کرد ابزار خود را هم مدّ نظر بگیریم.

[1] .. "نظم | آنچه همه دوست دارند ولی ..."
نویسنده: #استاد_دکتر_مرتضی_آقا_تهرانی

» تعریف نظم و معیار نظم برنامه ها:
سوال اولیه ما این است که نظم چیست؟ از نگاه اهل لغت هر وقت دو چیز را به هم نزدیک کنیم و یا بخشی از چیزی را به بخش دیگر آن ضمیمه کنیم، آن را نظم گویند. ابن منظور می نویسد:« و کل شیء قرنته بآخر أو ضممت بعضه إلی بعض، فقد نظمته؛ [1] یعنی هر چیزی را قرین و نزدیک به چیز دیگر قرار دهی و یا بعض آن را با بعض دیگرش ضمیمه کنی پس تو آن را نظم داده ای.»
صاحب کتاب العین نیز می گوید:« النظم نظمک خرزا بعضه إلی بعض فی نظام واحد؛ [2] نظم این است که مهره هایی را در یک نظام و ریسمان در کنار هم قرار دهی.» و کلمه "نظام" در لسان عرب چنین معنا شده:« و کل خیط ینظم به لؤلؤ أو غیره فهو نظام، و جمعه نظم؛ [3] و هر نخی که به واسطه آن لؤلؤ و یا چیز دیگری را به نظم کشی، نظام معنا می دهد و جمع نظام، نُظُم است. [4]
بنابراین نظم نوعی پیوند خاص بین دو چیز و یا اجزای یک چیز با هم است و در بحث ما که پیرامون نظم در امور است، سخن در این است که چگونه می توان بین امور فردی و اجتماعی خود هماهنگی ایجاد کرد تا هرگز امور مهم و یا پر اهمیتی را به خاطر امور غیر ضروری یا کم اهمیت، ترک نکنیم و یا آن ها را به تعویق نیندازیم تا در نتیجه از هدر دادن فرصت گران بهای عمر جلوگیری کنیم.

منابع:
[1] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، چاپ سوم، 1414ق، ج12، ص578.
[2] فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: انتشارات حجرت، چاپ دوم، 1410ق، ج8، ص165.
[3] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت" دار صادر، چاپ سوم، 1414ق، ج12، ص578.
[4] مرحوم طریحی می نویسد: نظمت الخرز من باب ضرب: جمعته فی سلک و هو النظام؛ نظم دادم مهره ها را [کلمه نَظَمَ] از باب ضَرَبَ [یَضرِبُ] است، به معنای جمع کردم آن مهره ها را در سلکی که همان نظام است. ر.ک.