پرسمان دانش آموزی
مبحث: روابط دختر و پسر
چرا ارتباط؛ انگیزه های ارتباط؟ » در جستجوی محبت
سوال8: در خانواده ی ما از محبت و دوست داشتن خبری نیست. احساس می کنم فرزند سر راهی هستم. من هم مانند سایر نوجوانان نیاز به محبت دارم. به همین دلیل فکر می کنم با انتخاب دوستی از جنس مخالفم و درد و دل با او به آرامش می رسم. آیا با فکر من موافقید؟
پاسخ: از اینکه صادقانه احساسات و غم درونی خودتان را با ما در میان گذاشته اید، سپاسگزاریم. همان گونه که خودتان نیز اشاره نموده اید، یکی از نیازهای عاطفی هر انسانی به خصوص در سنین نوجوانی، داشتن روابط صمیمانه با دیگران و آرام گرفتن در کانون توجه و محبت اطرافیان است. این مساله برای یک نوجوان از اهمیت فراوانی برخوردار است. تا جایی که بخش مهمی از آرامش روانی او به همین مساله بستگی دارد.
ما هم قبول داریم که هر انسانی به محبت نیاز دارد، اما نه آنکه این نیاز روحی را بخواهد از هر طریقی برآورده کند. چون در این صورت، مثل شخص تشنه ای است که برای رفع عطشش، هر آبی را (مانند آب مسموم) بنوشد. به قول معروف:
می خواهد ابرو را درست کند، چشمش را کور می کند.
قبل از هر چیزی باید این نکته روشن شود که چرا جمعِ خانوادگی شما از صمیمیت و گرمای لازم برخوردار نیست؟ و چرا از سوی افراد خانواده پیام های دلگرم کننده دریافت نمی کنید؟!
مطمئناً بهترین و سالم ترین فضایی که یک نوجوان می تواند از لحاظ عاطفی در آن رشد کند، محیط خانواده و از طریق ارتباط با افرادی مثل پدر، مادر، خواهر و برادر است. در محیط های مختلف و گاهی ناسالمِ جامعه و یا فضاهای خطرناک مجازی مانند چت روم ها و ...، رشد عاطفی مناسبی نخواهیم داشت.
این مسأله ما را به یاد شعر خواجه ی شیراز، حافظ شیرین سخن انداخت که:
سـالـها دل طلب جـــام جم از مـا مــی کرد و آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد
گوهری کز صدف کون و مکـان بیـرون است طلب از گـمشـــدگان لـب دریــا می کرد
بنابر این با توجه به آسیب هایی که دوستی های افسار گسیخته ی دختر و پسر به دنبال دارد؛ خانواده را ایمن ترین پایگاهی می دانیم که می تواند کمبودهای عاطفی ما را جبران کند؛ نه ارتباط با جنس مخالف که آسیب های فراوانی را مثل شکست در عشق، تنفر از جنس مخالف، از دست دادنِ فرصت ازدواج و ..، به دنبال دارد.
آیا تاکنون به عواقب این ارتباط ها فکر کرده اید؟ آیا فکر می کنید راه فرار از یک مشکل، انداختن خود در مشکلی بزرگ تر است؟ قبل از این کار و برای برطرف کردن مشکلاتی که در خانواده دارید آیا با یک کارشناس مشورت نموده اید؟
به هر حال توضیه ی ما این است که حل مشکل خود را در خانواده تان جستجو کنید. به همین منظور راه کارهایی خدمت شما ارائه می کنیم که با به کار بستن آن ها می توانید با اطرافیان و خانواده ی خود رابطه ی صمیمانه ای داشته باشید و خلاء های عاطفی خود را تا حدود زیادی برطرف نمایید. ان شاءالله با ازدواج به موقع و موفق، مشکل، به کلی حل خواهد شد.
1. گام اول: کلید حل این مشکل در دستان خود شماست. برای شروع، کافیست در بین اعضای خانواده فردی را پیدا کنید که از لحاظ قلبی و عاطفی بهتر می توانید با او ارتباط برقرار کنید. مثلاً از مادر یا یکی از برادر یا خواهرانتان که از نظر روحی و اخلاقی با وی تشابه و نزدیکی بیشتری دارید، آغاز کنید و به تدریج، این نوع رفتار را به دیگران هم سرایت دهید.
2. اندکی تحمل: اصلاح رابطه ی شما با سایر اعضای خانواده که مدتی بین شما و آنها شکر آب بوده، زمان بر است و نیاز به بردباری ویژه ای دارد. به خصوص این که اگر قبلاً رفتار خاصی از سوی شما سر زده که مانع برقراری رابطه ی صمیمانه بوده، باید بیشتر تحمل داشته باشید. نباید انتظار داشته باشید که این رابطه ی صمیمانه، بلافاصله و به سرعت شکل بگیرد. این امر، نیازمند زمان است و به تدریج به هدف خود خواهید رسید.
3. حفظ حریم ها: شاید بخواهید برای شروع، از پدر یا مادر عزیزتان آغاز کنید و ابتدا رابطه ی خود را با ایشان بهبود ببخشید. خیلی تصمیم خوبیست و اتفاقاً سراغ سرچشمه رفته اید. توصیه همیشگی ما به پدر و مادر و فرزندان این است که با یکدیگر رابطه ی دوستانه و صمیمی داشته باشند.
اما از یک نکته ی باریک تر از مو نباید غفلت کنید. نباید توقع داشته باشید همان نوع رابطه ای که بین شما و یکی از دوستان صمیمی تان در خارج از خانه وجود دارد، بین شما و پدر و مادرتان هم برقرار شود. زیرا علاوه بر جایگاه ویژه ی پدر و مادر و رابطه ی فرزند با آن ها، فاصله ی سنی بین شما و آن ها هم به طور معمول، یک مانع طبیعی است که اجازه ی داشتن همان رابطه ی صمیمانه ی با دوستان را، به شما نمی دهد. پس با حفظ حریم بین خود و آنان و با توکل بر خدا، کار را شروع کنید.
4. سکویی برای پرش: در این مسأله شک نکنید که هر پدر و مادری نسبت به فرزند خود، دلسوز ترین فرد محسوب می شود. حتماً این قضیه در مورد شما هم صحیح است و به عنوان سکویی برای پریدن به سوی زندگی ای جدید، توأم با صفا و صمیمیت به شمار می آید. پس خیرخواهی و دلسوزی آن ها را قدر بدانید و برای آن ارزش قایل شوید. از همین ویژگی کمک گرفته و با برجسته کردن آن، مخصوصاً در جمع، گفت و گو و ارتباط قلبی بین خود و آن ها را گسترش دهید.
5. امروز بکار، فردا درو کن: قانع کردنِ طرف مقابل به هر قیمتی، ممنوع! بعضی وقت ها واقعاً حق با فرزندان است و قبولِ صحبت فرزندان برای والدین خیلی سخت است در حالی که آن ها می دانند که حق با فرزندشان است. پس غرورشان را نشکنید و ضمن آن که به طور منطقی استدلال خود را بیان می کنید، به آن ها احترام بگذارید. تواضع نشان دهید و خدای ناکرده صدای خود را بلند نکنید. سکوت کنید چون "گر سخن نقره است، خاموشی طلاست" و در یک کلام، لج آن ها را در نیاورید.
6. انسان، بنده ی احسان: نیکی کردن به پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده، زمینه ی دیگری برای جلب نظر آن ها به سوی خود است. انسان، بنده ی احساس است. پس بدون چشم داشت از پدر، مادر و دیگر اعضای خانواده، به کمک آن ها بشتابید و عواطف خود را بدون تعارف و صریح، به آن ها ابراز کنید. زیرا ابراز محبت، یکی از اهرم های مهم در ایجاد رابطه ی صمیمانه است. توجه داشته باشید که این ابراز محبت، به گونه ای باید باشد که تغییر رفتارتان را کاملاً احساس کنند.
7. تعریف به جای تخریب: همه ی انسان ها از این که مورد تقدیر و تعریف قرار بگیرند، لذت می برند و نسبت به شخصی که این کار را انجام می دهد، احساس خوبی پیدا می کنند. پس به جای این که از اعضای خانواده ی خود گله و شکایت کنید و شخصیت آن ها را نزد خود و دیگران تخریب کنید، آن ها را مورد تعریف و تمجید قرار دهید. از زحمتشان تشکر و قدردانی کنید. اگر این کار در حضور دیگران صورت پذیرد، اثرِ آن چند برابر خواهد شد. امتحان کنید!
8. نقش واسطه گر: شاید به هر دلیلی نتوانید خودتان صراحتاً رودر رو، آغازگر باشید و برای شروع، نیاز به کمک داشته باشید. برای این کار می توانید از فردی به عنوان واسطه که مورد احترام و اعتماد پدر و مادرتان است مثل پدربزرگ، مادربزرگ یا یکی از بستگان، کمک بگیرید. اما لازم است که آن ها، اطلاع پیدا نکنند که شما از فرد واسطه، این درخواست را کرده اید.
9. گسترش دایره ی روابط: ارتباط با نامحرم زمانی موجب ایجاد آرامش در روح و روان شما می شود که از کانالِ ازدواج صورت بگیرد. رسیدن به این نوع آرامش، وعده ی خداوند در قرآن است. اما اگر ارتباط با نامحرم از طریق غیر مشروع و خلاف عُرف جامعه صورت پذیرد، نتیجه ی معکوس در بر خواهد داشت که همان اضطراب و پریشان خاطری است.
پس به جای ارتباط با جنس مخالف یا حتی فکر کردن به این موضوع، سعی کنید ارتباط خود را با محرم هایتان مثل خواهر، خاله، عمه و ...، برای آقا پسر ها و برادر، دایی، عمو و ...، برای دختر خانم ها و همچنین با افراد همجنس مثل دوستان، همکلاسی ها، اقوام و ...، گسترش دهید و جداً از انزوا و گوشه گیری بپرهیزید.
10. حلّال مشکلات: ارتباط خود را با خدا افزایش دهید. زیرا "چون صد آمد، نود هم پیش ماست." با ایمان به خدا تنها نیستید. غم و غصه ای ندارید. به زندگی امیدوار می شوید و خداوند راه های موفقیت را جلوی پای شما قرار می دهد. شما به پاکی دل و احساس حضور در محضر خدا، نیاز دارید نه به پرسه زنی و وقت گذرانی بیهوده با دوستانی که فقط وقت و عمر شما را به هدر می دهند. بنا بر این دل خود را خانه تکانی کنید و زبانه های افکار بیهوده را بیرون بریزید تا در فضای خوب آن، تمرکز فکر و آرامش دل پیدا کنید و به هر کاری برسید.
نتیجه این که: با توکل بر خداوند، راه کار های گفته شده را عملیاتی کنید. در ابتدا شاید انجامِ آن ها مقداری سخت به نظر برسد. چون لِه کردنِ غرور برای هر کسی مخصوصاً یک نوجوان، دشوار است اما به سختی اش می ارزد. اگر این گونه عمل کردید، خواهید دید روز به روز ارتباط بین شما و خانواده تان گرم تر می شود و دیگر نیازی به محبت های دروغین و آلوده ندارید. مطمئن باشید که این همان راه درستی و پاکی است!
